کتاب مردی به نام اوه اثر فردریک بکمن

معرفی

رمان «مردی به نام اُوِه» اثر «فردریک بَکمن» را ««فرناز تیمورازف» به فارسی برگردانده است. این کتاب رتبه‌ی اول پرفروش‌های سوئد و نیویورک تایمز را از آن خود کرده و به بیش از ۳۰ زبان ترجمه و منتشر شده است. روزنامه‌ی «اشپیگل» درباره‌‌ی آن نوشته است: «کسی که از این رمان خوشش نیاید، بهتر است اصلا هیچ کتابی نخواند.» بکمن در این رمان تراژیک – کمیک احساس‌هایی مثل عشق و نفرت را به‌زیبایی به تصویر می‌کشد و انسان و جامعه‌ی مدرن را در لفاف طنزی شیرین و جذاب نقد می‌کند. این کتاب در عین داشتن نثری بسیار ساده و روان، مفاهیم عمیقی دربردارد که از چشم‌های مخاطب پنهان نمی‌ماند. با این جمله‌ها وارد جهان داستان می‌شویم: «اُوِه پنجاه‌ونه سال دارد. اتومبیلش ساب است. با انگشت اشاره طوری به کسانی اشاره می‌کند که ازشان خوشش نمی‌آید که انگار آن‌ها دزد هستند و انگشت اشاره‌ی اوه چراغ‌قوه‌ی پلیس! جلوی پیشخان مغازه‌ای ایستاده که صاحبان اتومبیل‌های ژاپنی می‌آیند تا کابل‌های سفیدرنگ بخرند. اوه مدتی کمک‌فروشنده را نگاه می‌کند. سپس جعبه‌ی نه‌چندان بزرگ و سفید را جلوی صورتش تکان می‌دهد. می‌پرسد: "خب! ببینم، این یکی از همون اوپدهاس؟" فروشنده که مرد جوان ریقونه‌ای است، با تردید نگاهش می‌کند. معلوم است دارد سعی می‌کند جلوی خودش را بگیرد تا جعبه را بلافاصله از دست اوه نقاپد. "بله، درسته، آی‌پد. ولی خیلی خوب می‌شه اگه این‌جوری تکونش ندین…" اوه طوری جعبه را نگاه می‌کند که انگار نمی‌شود بهش اطمینان کرد. انگار جعبه یک وسپاسوار با شلوار ورزشی باشد که همین حالا به اوه گفته "آهای رفیق" و سعی دارد یک ساعت مچی بهش قالب کند.» فردریک بَکمن، متولد استکهلم، نویسنده و وبلاگ‌نویس سوئدی است. از دیگر آثار پرفروش او می‌توان به «مادربزرگ سلام رساند و گفت متأسف است» و «بریت ماری اینجا بود» اشاره کرد. کتاب حاضر را نشر «نون» منتشر کرده و در اختیار مخاطبان قرار داده است.

همه چیز در مورد مردی به نام اوه!

در سال ۲۰۱۲ وقتی اولین نسخه‌ی این رمان در سوئد منتشر شد، تا پایان سال حدود ۶۰۰ هزار نسخه از آن به فروش رسیده بود و این یعنی تبدیل شدن این کتاب به رمانی پرفروش. «مردی به نام اوه» تاکنون به بیش از ۳۰ زبان دنیا ترجمه شده است و در تمام نقاط دنیا طرفداران مخصوص به خود را دارد. رمان برای اولین بار در مهر ماه ۹۵ در ایران ترجمه شد.

رمانی به سبک کمدی- تراژدی!

علاوه بر مخاطبین عام، بسیاری از منتقدان نیز از این رمان استقبال کردند و نقدهای مثبتی بر آن نوشتند. بسیاری سبک رمان را تراژدی-کمدی می‌دانند و معتقدند بکمن به زیبایی توانسته است در بستر داستان طنزآمیز خود، نگاهی سراسر انتقادی به جامعه‌ی اطراف خود داشته باشد. شخصیت اوه، در کنار شخصیتی به نام پروانه به خوبی پرداخته شده‌اند و همین موضوع به جذابیت بیشتر رمان کمک کرده است. لحن بکمن در این کتاب نیز به خوبی وجهه‌ی طنز را در کنار روح تراژیک اثر، به مخاطب عرضه می‌کند. بکمن در قسمتی از رمان می‌نویسد: «دوست داشتن یه نفر مثه این می‌مونه که آدم به یه خونه اسباب کشی کنه. اولش آدم عاشق همه چیزهای جدید میشه، هر روز صبح از چیزهای جدیدی شگفت زده میشه که یکهو مال خودش شده‌اند و مدام می‌ترسه یکی بیاد توی خونه و بهش بگه که یه اشتباه بزرگ کرده و اصلا نمی‌تونسته پیش بینی کنه که یه روز خونه به این قشنگی داشته باشه، ولی بعد از چند سال نمای خونه خراب میشه، چوب‌هاش در هر گوشه و کناری ترک می‌خورن و آدم کم‌کم عاشق خرابی‌های خونه می‌شه. آدم از همه سوراخ سنبه‌ها و چم و خم‌هایش خبر داره. آدم می‌دونه وقتی هوا سرد میشه، باید چیکار کنه که کلید توی قفل گیر نکنه، کدوم قطعه‌های کف‌پوش تاب می‌خوره وقتی آدم پا رویشان می‌گذاره و چه جوری باید در کمدهای لباس را باز کنه که صدا نده و همه اینا رازهای کوچکی هستن که دقیقا باعث میشن حس کنی توی خونه خودت هستی.»

اقتباس سینمایی

در سال ۲۰۱۵ اقتباسی از این رمان بر روی پرده‌ی سینماهای جهان رفت. «هانس هولم» نویسندگی و کارگردانی این اثر را به عهده داشته است. او در این اثر سعی کرده است اقتباسی نعل به نعل از رمان را ارائه دهد. «رولف لاسگارد» نقش قهرمان این رمان را ایفا می‌کند که به باور منتقدان به خوبی توانسته است از پس نقش «اوه به مثابه پیرمردی غرغرو» بر بیاید. جالب این‌جاست که این فیلم نامزد جایزه‌ی اسکار بهترین فیلم غیر‌انگلیسی زبان سال ۲۰۱۶ نیز شده است و این به این معنی است که بسیاری از منتقدان نیز  از فیلم خوششان آمده است.

در مورد آقای نویسنده…

«فردریک بکمن» سال‌ها پیش به عنوان وبلاگ‌نویس سوئدی و حالا به عنوان نویسنده‌ی مشهور سوئدی شناخته می‌شود. ‌او در  ۱۹۸۱ در شهر استکهلم به دنیا آمده است. نویسندگی را از نوشتن وبلاگ و روزنامه‌نگاری برای روزنامه‌های مختلف اغاز کرد. مجله‌ی «مترو» از مهمترین نشریاتی بود که بکمن برای آن‌ها می‌نوشت. او در سال ۲۰۱۲ کتاب «مردی به‌نام اوه» را نوشت که در همان سال رکورد فروش سال را در سوئد شکست و بعدها و بعد از ترجمه به انگلیسی، رتبه اول پرفروش‌های سوئد و نیویورک تایمز را از آن خود کرده و فیلم برگرفته از کتاب با همین نام در ۲۰۱۶ در سینماهای جهان اکران شد. این نویسنده دارای همسری ایرانی است و از این رو شخصیت «پروانه» و خانواده‌ی ایرانی‌اش در رمان نیز به خوبی پرورانده شده است. از او دو رمان «بریت ماری این‌جا بود» و «مادربزرگ سلام می رساند و می گوید متاسف است» به فارسی ترجمه شده است.