کتاب مادام بوواری اثر گوستاو فلوبر نشر مرکز

معرفی

«مادام بوواری» نخستین اثر گوستاو فلوبر نویسنده مطرح فرانسوی است که در سال ۱۸۵۶ در مجله روو دو پاری و در ۱۸۵۷ به صورت کتابی مستقل انتشار یافت. این اثر را مهدی سحابی به فارسی برگردانده است. رمان مادام بوواری، اهمیت ویژه‌ای در تاریخ ادبیات داستانی دارد. فلوبر به عنوان بزرگ‌ترین نویسنده رئالیست در دوره خود مشهور بود. او از پیشگامانی است که در آثارش گذار از رئالیسم به سبک مدرنیستی در داستان را ممکن ساخت. فلوبر درصدد بود با نگرشی واقع بینانه به انسان و روحیات او بپردازد، نگرشی که واقعیت را از افسانه جدا می‌کند و به بیان عینی امر بشری اصالت می‌دهد. در رمان مادام بوواری، نشانه‌های رئالیسم فرانسوی به خوبی به چشم می‌خورد، رئالیسمی که به جنبه‌های مختلف یک پدیده از دیدگاه اجتماعی، تاریخی و روانشناختی می‌پردازد و به خواننده، شناخت و بینش بیشتری در مورد خصوصیات بشر می‌دهد. یکی از خصوصیات قابل توجه فلوبر، آن است که مکان‌ها و افراد را به شیوه‌ای عینی توصیف و تشریح می‌کند. او نویسنده‌ای بی‌طرف است و با چیره دستی بسیار، تمامی شخصیت‌ها را مود روانکاوی قرار می‌دهد. کتاب با روایت سرگذشت آقای بوواری آغاز می‌شود؛ شارل بوواری، پزشک جوان و ساده دهکده است که پس از یک ازدواج مصلحتی، همسرش را از دست می‌دهد، سپس، عاشق دختر زیبا و خیالپرداز کشاورزی می‌شود که در همسایگی آن‌ها منزل دارد، این دو با یکدیگر ازدواج می‌کنند، اما همسر او، اِما بوواری، رویاهایی در سر دارد که… «مادام بوواری» به همت نشر مرکز به چاپ رسیده است.

سرآغاز رمان مدرن!

نوشتن رمان مادام بورای را می توان یک اتفاق مهم در تاریخ ادبیات داستانی برشمرد. کتابی که نه‌تنها تاریخ ادبیات فرانسه را دستخوش تغییر کرد بلکه اتفاقی مهم در ادبیات جهان محسوب می‌شود. فلوبر برای نوشتن این رمان، سال‌ها به نوشتن پرداخت. رمان می‌بایست به موفقیت زیادی دست پیدا می‌کرد و این‌گونه نیز شد. فلوبر با نگاهی دقیق و موشکافانه، شخصیت‌های داستانش را توصیف می‌کند. او به هیج وجه موضع‌گیری خاصی نمی‌کند و تا پایان داستان همچنان بدون قضاوت و بی‌طرف باقی می‌ماند. نثر قوی و پیشروی فلوبر در این رمان دلیل اصلی قوت این رمان است. این رمان نتیجه نگاه دقیق و موشکافانه ی نویسنده‌اش به جهان پیرامون است. نگاهی بی‌طرفانه که منجر به خلق روایتی می‌شود که گویی از زندگی عادی سر برآورده است. فلوبر در این اثر با چیره‌دستی فراوان تک تک حرکات و واکنش‌های شخصیت‌های رمان را شرح می‌دهد و از این طریق به مطالعه‌ی رفتار آن‌ها می‌پردازد.

ِاما بوورای؛ به مثابه یک ضد قهرمان

«ِاما بوورای» یکی از معروف‌ترین شخصیت‌های داستانی قرن بیستم محسوب می‌شود. ِاما زنیست که زندگی معمولی او را راضی نمی‌کند. او در پی رسیدن به وضعیتی بهتر از وضعیت موجود است. وضعیتی که او را از یکنواختی زندگی روزمره و رسومات رایج  خارج کند و راضی کننده‌تر باشد. در واقع «مادام بوورای» یکی از شخصیت‌های مهمی است که توسط فلوبر خلق شده است. دلیل این اهمیت هم همذات‌پنداری بی‌نظیری است که مخاطب با شخصیت اما انجام می‌دهد. به قول منتقدی مشهور: «اینکه می‌گویند مادام بوآری شاهکار ادبیات است به این دلیل است که همه آدم‌ها جنبه اِما بودن را در وجودشان حس می‌کنند. فقط این اِما ست که شجاعت این را دارد که ناراضی باشد از زندگی. آنقدر که تمام  زندگی خود  را  ببازد. فرزندش را و شوهرش را و حتی وجودش را.»

اتاق مخصوص فریاد!

فلوبر نویسنده‌ی بزرگی بود که با وسواس بسیار زیادی می‌نوشت. او در انتخاب کلمات و زیبایی شناسی ادبی، دقت فراوانی به خرج می داد و به همین دلیل برای نوشتن رمان مادام بوواری پنج سال به نوشتن مداوم پرداخت. فلوبر از این نظر در بین رمان نویسان شهرت جهانی دارد. او هفته‌ها را صرف نوشتن تنها چند صفحه می‌کرد ودر خانه‌اش اتاقی داشت که آن را «فریادگاه» می‌نامید و بعد از نوشتن داستان را باصدای بلند برای خود می‌خواند تا بتواند وزن و تاثیر واژگان خود را بسنجد. توجه زیاد به انتخاب کلمات و به وجود آوردن سبکی بسیار غنی یکی از ویژگی‌های نوشته‌های اوست. درست به همین خاطر است از او آثار کمی به جای مانده است  اما همین معدود آثارهم چنان از غنای بالایی برخوردارند که چه‌در فرم و چه در محتوا، الهام بخش بسیاری از نویسندگان بعد او قرار گرفتند.

غرقه در ادبیات

فلوبر نسبت به جامعه ای که در آن زندگی می‌کرد احساس رضایت نداشت. او از بورژوازی زمان خود نفرت داشت و رفتار بورژوازی را تحمل نمی‌کرد. از  آدم‌ها دل خوشی نداشت و جز خودش و ادبیات چیزی برایش مهم نبود و از این رو معتقد بود: «بشریت همین است که هست؛ وظیفه فعلی ما تغییر آن نیست، شناختن آن است.» فلوبر اعتقاد داشت که «وقتی می‌بینیم دنیا تا این حد بد است، ناچاریم به دنیای دیگر پناه ببریم.» او ادبیات را به عنوان این دنیای دیگر می‌شناخت و به آن پناه آورد تا  بتواند زندگی را تحمل پذیر‌تر کند و با خلق شاهکار‌هایش، زندگی را برای خود و بسیاری دیگر جای بهتری برای زیستن کرد. او در نامه‌ای به یکی از دوستانش می نویسد: «تنها راه تحمل هستی آن است که در ادبیات غرقه شوی، همچنان که در عیشی مدام.»

سحابی؛ مترجم حرفه‌ای

«مهدی سحابی» رمان «مادام بورای» را ترجمه کرده است. او تحصیلکرده‌ی رشته نقاشی و سینما است و مدتی نیز روزنامه‌نگاری کرده است. سحابی مسلط به زبان‌های ایتالیایی و فرانسویست. مهمترین ترجمه از او، «در جستجوی زمان از دست رفته»، رمان مفصل «مارسل پروست» است. از نظر حجم آثار و کیفیت ترجمه، سحابی را باید یکی از بهترین مترجم‌های ایران دانست. او دو اثر مهم فلوبر یعنی «مادام بوورای» و «تربیت احساسات» را ترجمه کرده است. سحابی، در ترجمه‌‌ی این آثار سعی کرده است غنای نثر فلوبر را در ترجمه دوباره زنده و ازا ین نظر توانسته است ترجمه‌ای روان و خوش‌خوان را به خواننده ارائه کند. «استاندال»، «دیکنز»، «بالزاک» و «فوئنتس» از مهمترین نویسندگانی هستند که سحابی برخی از آثارشان را به فارسی ترجمه کرده است.