کتاب طبل حلبی اثر گونتر گراس انتشارات نیلوفر

معرفی

«طبل حلبی» یکی از آثار برجسته گونتر ویلهلم گراس است که در زمانی کوتاه شهرتی بین‌المللی برای او به همراه آورد. این اثر را سروش حبیبی به فارسی برگردانده است.گونتر ویلهلم گراس نویسنده، مجسمه‌ساز و نقاش آلمانی است. او که عضو برجسته گروه نویسندگان ۴۷ است، در سال ۱۹۹۹ برنده جایزه نوبل ادبیات شد. می‌توان گفت طبل حلبی، مشهورترین نمونه سبک رئالیسم جادوئی در اروپا به ‌شمار می‌آید. این کتاب در ۱۹۵۹ به چاپ رسید و نخستین بخش از «سه گانه دانتسیگ» محسوب می‌شد که کمی بعد با موش و گربه (۱۹۶۱) و سالهای سگی (۱۹۶۳) تکمیل شد. شخصیت اصلی این کتاب پسری است به نام اسکار که وقتی به دنیا می‌آید، مادرش به او قول می‌دهد در سه سالگی برای او طبلی حلبی بخرد. اسکار از همان زمان تصمیم می‌گیرد سریع سه ساله شود، طبل حلبی خود را هدیه بگیرد و بعد از آن رشد خود را متوقف کند! داستان از زبان اسکار ۱۲۳ سانتیمتری در سن سی سالگی و بر روی تخت آسایشگاه روانی روایت می‌شود. اسکار دچار اختلال رشد است، اطرافیانش او را کودک می‌انگارند؛ در حالی که او همه چیز را درک می‌کند و از توانایی‌های خاص خودش برای تفریح یا تغییر شرایط استفاده می‌کند. تا اینکه در خلال جنگ آلمان…. قسمتی از کتاب را با هم می‌خوانیم: «می‌توانید تصور کنید که سواد آموختن و در عین حال نقش نادان را بازی کردن کار آسانی نیست. این کار برای من از فریبکاری دیگرم، که سالها نقش طفلی ناتوان را بازی می‌کردم، مشکل‌تر بود.» «طبل حلبی» به همت نشر نیلوفر منتشر شده است.

کودکی متوقف شده!

در خلاصه داستان آمده است: «رمان طبل حلبی از زبان پسری به نام اسکار،که  در یک آسایشگاه روانی بستری است، روایت می‌شود.اسکار روایت زندگی خود را ازقبل از به دنیا آمدنش و شجره‌ی خانوادگی‌اش آغاز کرده و سپس در زمان به دنیا آمدن و حیاتش ادامه می‌دهد. وقتی اسکار به دنیا می‌آید ،مادرش می‌گوید در سه سالگی برای او طبلی حلبی خواهد خرید .او می‌خواهد سریع سه ساله شود ، طبل حلبی خود را هدیه بگیرد و بعد از آن رشد خود را متوقف کند . بنابراین اسکار یک پسربچه سه ساله باقی می‌ماند و همواره طبل می زند. او در همان روزی که طبل را دریافت می‌کند،خود را از ارتفاعی پرت می‌کند ، تا همه فکر کنند که توقف رشدش ، به دلیل همین سقوط بوده است.»

سبک نویسنده

رمان را می‌توان به سه بخش تقسیم کرد. در خلاصه داستان آمده است: «بخش اول در مورد زندگی اسکار و خانواده او و دایره آشنایان و بستگان آن‌هاست. بخش دوم جنگ جهانی را در بر می‌گیرد و بخش سوم در مورد تجارب اسکار از آلمان و اروپای بعد از جنگ است یا بهشتی که در آن زندگی می‌کنند. تعهد اصلی کتاب در مورد مقابله با آلمان نازی از درون است تجربه‌ای که تا کنون در ادبیات چندان دست یافتنی نبوده است. گونتر گراس با احساس پشیمانی از عضویت در سازمان اس اس در زمان جنگ،  با نوشتن این کتاب تلاش می‌کرد مردم را از عقاید و اعمال آن ها آگاه سازد. دشوار نویسی و پیچیده بیان کردن،در شاهکارش؛ طبل حلبی به اوج خود می‌رسد…نویسنده، با دقت،جزئیات پیرامون زندگی شخصیت اصلی و حتی دیگر شخصیت ها را بیان می‌کند…این پرداخت به جزئیات در دیگر آثار گراس نیز در کنار پیچیدگی در نوشتن به چشم می‌خورد و مشخصه ی آثار گراس به شمار می‌رود.»

اقتباس سینمایی

در سال ۱۹۷۹ فیلمی به کارگردانی «اشلوندورف» زاز این کتاب اقتباس شد. فیلم از نظر منتقدان و مخاطبین اثری موفق به حساب آمد به گونه ای که توانست هم نخل طلای و هم اسکار بهترین فیلم خارجی آن سال را از آن خود کند.

در مورد نویسنده

گونترگراس در سال ۱۹۲۷ در آلمان متولد شد. او در زمان سلطه ناریسم در آلمان رشد کرد و از این رو بیشتر اثارش نیز بازتاب دهنده ی همین دوره درآلمان را نشان می دهد. او همواره با دیدگاهی سیاسی و معترضانه نسبت به حوادث سیاسی کشورش موضع اتخاذ می‌کرد و بسیاری او را یک نویسنده سیاسی می‌دانند. ۱۹۹۹ سالی بود که نوبل ادبیات به این نویسنده بزرگ اهدا شد. آکادامی ملی نوبل داستان های وی را «تصویرگر چهره فراموش ده تاریخ» خواند و از این رو با اهدای جایزه نوبل به این نویسنده شهرت او را در مقام یک روشنفکر و نویسنده آلمانی بیشتر کرد.